مدل سازی سه بعدی زمین شناسی، ژئوشیمیایی و ارزیابی ذخیره کانسار طلای زرشوران و بررسی منطقه بندی لیتوژئوشیمیایی با استفاده از داده های حفاری جدید

کانسار زرشوران در استان آذربایجان غربی 25 کیلومتری شمال شهرستان تکاب واقع شده است. از نظر زمین شناسی پی سنگ پرکامبرین با شیست های سبز رخنمون دارد. این واحد سنگی قسمتی از یال طاقدیس ایمان خان را تشکیل می دهد. از نظر ژئوشیمیایی کلارک طلا در این شیست ها بالاتر از متوسط جهانی است. اعتقاد بر این است که منشا اصلی طلا در این کانسار از همین شیست های سبز است. برخورد یک توده کوارتز پورفیری به این شیست سبز و تأثیر سیالات گرمابی، شامل سیالات خود ماگما و نیز سیالات جوی فرو رو، سبب کانی سازی شده است. تیپ کانسار از نوع شبه کارلین و دارای لیتولوژی بسیار پیچیده است که دلیل آن تکتونیک شدید، گسل و شکستگی های فراوان در منطقه می باشد. بررسی ژئوشیمی کانسار به دلیل وجود چهار تیپ کانی سازی مجزا اما مرتبط باهم کاری بسیار مشکل و پیچیده است. این تیپ ها را می توان به دو گروه اصلی پرشیب و متوسط شیب تقسیم کرد. کانی سازی پرشیب (با شیب مساوی یا بیش از ?? درجه) شامل گوژ سیاه به همراه ذرات اورپیمنت و ژاسپیرویید (bg) و ژاسپیرویید و اورپیمنت توده ای (jas) است. همچنین کانی سازی متوسط شیب (شیب مساوی یا کمتر از ?? درجه) شامل برش ها و تکتونیک های کانی سازی شده (tb) و مرمر ماسه ای چالداغ (csm) می باشد. در این پژوهش بررسی های ژئوشیمیایی به روش های عددی گریگوریان، سالاوف و نیز تعیین سطح تراز فرسایش کانساری انجام گرفت. به این منظور از مقدار 10 متر اول نتایج آنالیز تعداد پنج گمانه بر روی واحد زرشوران – که از نوع تیپ کانی سازی پرشیب است – برای تعیین شاخص های ضربی در نظر گرفته شد. شاخص هایضربیsb/cu،as/cu،sb/cu، sb.as. ag /cu.pb, znsb.as/pb.zn،sb.as/cu.pb،sb, .as.ag/cu.pb.zn،au.as/cu.pb،as.ag/cu.pb ، au.as.sb/cu.pb.zn as. ag /pb. zn برای تعیین زونالیته ژئوشیمیایی مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس این بررسی ها کمترین میزان فرسایش در واحد زرشوران در موقعیت گمانه ta99d011 و بیشترین فرسایش در موقعیت گمانه ta00d016 صورت گرفته است. جهت بررسی هاله های هر چهار تیپ کانی زایی، مدل سازی سه بعدی و دو بعدی شاخص های ضربی زیر که از تعداد 46 گمانه اکتشافی به دست آمده است، انجام گرفت. مدل بلوکی شاخص های ضربی sb.as.ag/cu.pb. zn، sb.au.as/cu.pb.zn sb.as/pb.zn, as.ag/zn.pb, au/ag, تهیه شد و با مدل توپوگرافی ترکیب گردید. نتایج حاصل از این روش نشان داد در کانی سازی پرشیب، فرسایشی در جهت شیب توپوگرافی رخ نداده، اما کانی سازی متوسط شیب، با پیروی از شیب توپوگرافی زمین دچار فرسایش شده است. همچنین از بررسی مدل شاخص های ضربی و نمودار شاخص های ضربی این نتیجه حاصل شد که au رفتار فوق کانساری دارد. در مورد ag رفتار متناقض است؛ که علتش وجود توده های تراورتن با آنومالی بالای ag می باشد. اغلب آنومالی های عنصر zn در زیر آنومالی های طلا قرار دارد و تحت کانساری است. عنصر pb هم رفتار تحت کانساری از خود نشان می دهد. عنصر cu پراکندگی بسیار کمی دارد و در اکثر نمونه ها میزان مس ناچیز بوده و فقط در مرکز محدوده معدن، آنومالی سطحی دارد. در مورد عنصر sb پیک های آنومالی تقریباً منطبق بر پیک های طلا و کمی پایین تر است و همچنین همبستگی خوبی با سرب و در رتبه بعدی با طلا دارد.